၁၉၄၇ ဇန္န၀ါ၇ီ ၉ ၇က္ကေန ၃၀ ၇က္ေန ့အထိတစ္လနီးပါး အဲဒီေဟာ္တယ္မွာ အဖဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနခဲ့ျပီး "ေအာင္ဆန္းအက္တလီ" စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေ၇းထိုးခဲ့ပါတယ္၊ အျပည့္အစံုကို ဆ၇ာတကၠလိုလ္ေန၀င္း ေ၇းတဲ့"ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္လြတ္လပ္ေ၇းၾကိဳးပမ္းမွုမွတ္တမ္း" စာအုပ္မွာဖတ္နိုင္ပါတယ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၇ဲ့အေကာင္းဘက္ကျမင္တတ္တဲ့ပံု၇ိပ္တစ္ခ်ိဳ ့နဲ ့လန္ဒန္မွာေနခဲ့စဥ္က
အေၾကာင္းေလးတစ္ခ်ိဳ ုတို ့ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္အလြမ္းေျပ မူ၇င္းအတိုင္းေကာက္နုတ္ တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
ျဗိတိသ်ွအင္ပါယာ၏ ဗဟိုျမိဳ ့ေတာ္ျဖစ္ေသာ လန္ဒန္ျမိဳ ့ၾကီးကားနာမည္ေက်ာ္ၾကား သေလာက္ ယခုစစ္ျပီးေခတ္အေျခအေနမွာ အစစအ၇ာ၇ာအလြန္၇ွားပါး
ေစ်းၾကီးေနျပီး လူေတြအဖို ့က်ပ္တည္းလ်က္၇ိွေနပါသည္။
ကြ်န္ေတာ္ကဟိုတယ္၀န္ထမ္းမ်ားနွင့္စကားလက္စံုက်၇င္း စံုစမ္းသိ၇ိွ၇သိအတိုင္း
အဂၤလန္ ျပည္တြင္ အ၀တ္အစားပင္းမင္းေပးလွ်င္ ၇က္သတၱ နွစ္ပတ္ခန္ ့ၾကာျပီး
အက်ႌ၊ ေဘာင္းဘီခ်ဳပ္လွ်င္လည္း အနည္းဆံုးသံုးလၾကာသည္ဟုသိ၇ေၾကာင္း
လက္ဖက္၇ည္ေသာက္ခ်ိန္၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အားေျပာျပ၇ာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ျပံဳး၍
"ဟ...ဒီလိုဆို၇င္ ငါတို ့ဗမာျပည္ကမွေတာ္ေသးတာေပါ့ကြ"
ဟု မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါသည္။
ျဗိတိသွ်အစိုး၇၏ အိမ္၇ွင္ေကာင္းပီပီ ဧည့္၀တ္ေက်ပြန္စြာျဖင့္ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္
ၾကီးမ်ားအား ဧည့္ခံျပဳစုပံုနွင့္ပတ္သက္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုယ္တိုင္က
"ငါတို ့အေပါ ္ဒါေလာက္ဧည့္၀တ္ေက်တာေတာ့ သူတို ့ကိုခ်ီးက်ဴးထိုက္တယ္ကြ"
ဟု ဇန္န၀ါ၇ီလ ၁၅ ၇က္ေန ့နံနက္ကဟိုတယ္၌ နံနက္စာစား၇င္း
မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါသည္။
ေန ့လည္ပိုင္း အားလပ္ခ်ိန္တြင္ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ား အဂၤလန္ ျပည္၏
နာမည္ၾကီးေဘာလံုးပြဲတစ္ပြဲၾကည့္၇န္ ဖိတ္ၾကားခဲ့ပါသည္။ ေဘာလံုးပြဲကလည္း
ကမာၻေက်ာ္ေအာင္ နာမည္ၾကီးသည့္ ျဗိတိသွ်ေဘာလံုးအသင္း နွစ္သင္းျဖစ္ေသာ
'အာဆင္နယ္လ္' နွင့္ 'ခ်ယ္လ္ဆီး' အသင္းတို ့အၾကိတ္အနယ္ ယွဥ္ျပိဳင္ကစား
ၾကမည့္ ပြဲၾကီးပြဲေကာင္းတစ္ခုပင္ျဖစ္ပါသည္။ သို ့၇ာတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမွာ
ျဗိတိသွ်အစိုး၇နွင့္ မၾကာမွီခ်ဳပ္ဆိုလက္မွတ္ထိုး၇မည့္ စာခ်ဳပ္ကိစၥနွင့္ပတ္သက္၍
ျပင္ဆင္ေလ့လာေန၇ျခင္းေၾကာင့္ မအားလပ္သျဖင့္ေဘာလံုးပြဲသို ့မသြားခဲ့ပါ။
စစ္ဌာနခ်ဳပ္၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ဆီးၾကိဳနွုတ္ဆက္၍ ဧည့္ခံသူကား
ျဗိတိသွ်အင္ပါယာလံုးဆိုင္၇ာ စစ္ဦးစီးအဖြဲ ့မွဴး 'ေလာ့ဒ္ေမာင္ဂိုမာ၇ီ'ပင္ျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံမွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ တည္ၾကည္ေျဖာင့္မတ္မွု၊ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္
ျပင္းထန္တက္ၾကြပံုနွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာနိုင္ငံေ၇ာက္ ျဗိတိသွ်အမွတ္ ၁၄စစ္တပ္ၾကီး
၏ ေသနာပတိခ်ဳပ္ၾကီး ဆာသီလ်ံစလင္းထံမွတစ္ဆင့္ၾကားသိထားျပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္
'ေလာ့ဒ္ေမာင္ဂိုမာ၇ီ' သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အားခင္မင္ေလးစားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိ၇ပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္စစ္မျဖစ္မွီေခတ္ (တကၠသိုလ္ေက်ာင္းမွထြက္ျပီး ဂ်ပန္ျပည္သို ့မသြားမွီကာလ)က ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာနွင့္ နယူးဘားမား အဂၤလိပ္
သတင္းစာမ်ားတြင္ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ားေ၇းသားခဲ့သူျဖစ္၍ သတင္းစာလုပ္ငန္းကို
အထူးပင္စိတ္သင္စားခဲ့ပါသည္။ ထို ့ေၾကာင့္ ကမာၻေက်ာ္ လန္ဒန္တိုင္း သတင္းစာတိုက္သို ့သြားေ၇ာက္ေလ့လာခြင့္၇မည္ဟု သိ၇ေသာအခါ ခ်က္ခ်င္းပင္
လိုက္ၾကည့္မည္ဟု သေဘာတူလိုက္ပါသည္။
"ငါေတာ့လန္ဒန္ေ၇ာက္၇င္ စာအုပ္ဆိုင္ၾကီးေတြကို ေ၇ာက္ေအာင္သြားၾကည့္မွ ျဖစ္မယ္ကြ၊ လန္ဒန္ျမိဳ ့ဆိုတာ ကမာၻေပါ ္မွာ စာအုပ္စာတမ္းမ်ိဳးစံု ေစာင္ေ၇အမ်ားဆံုးထုတ္ေ၀တဲ့ ျမိဳ ့၇ယ္လို ့
ေက်ာ္ၾကားေနတာ အလကားမဟုတ္ဖူး" ဟုေျပာခဲ့ဘူးပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အမွုးျပဳေသာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ ့အား ျဗိတိသွ်အင္ပါယာ၏
ဧက၇ာဇ္ မင္းျမတ္ျဖစ္သူ ဆဌမေျမာက္ ေဂ်ာ့ဘု၇င္နွင့္ ၾကင္ယာေတာ္မိဖု၇ားၾကီး
တို ့က ဘတ္ကင္ဟမ္နန္းေတာ္သို ့ေန ့လည္စာစား ဖိတ္ထားေၾကာင္း သတင္းပင္
ျဖစ္ပါသည္။
ေဖာင္းၾကြေ၇ြွစာလံုးမ်ားနွင့္ ဖိတ္ၾကားစာတြင္ေအာက္ပါအတိုင္း အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေ၇းသားေဖါ ္ျပထားပါသည္။
"ဘု၇င္မင္းျမတ္နွင့္မိဖု၇ားၾကီးတို ့က အိမ္ေတာ္၀န္အားအမိန္ ့ေတာ္ခ်မွတ္လိုက္ပါသည္။
"ဦးေအာင္ဆန္းနွင့္ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ ့၀င္ လူၾကီးမင္းမ်ားအား ၁၉၄၇ ခု၊
ဇန္န၀ါ၇ီလ ၂၄ ၇က္၊ ေသာၾကာေန ့မြန္းလြဲ တစ္နာ၇ီအခ်ိန္ ဘတ္ကင္ဟန္နန္းေတာ္သို ့ ေန ့လည္စာစားၾကြေ၇ာက္ပါ၇န္ ဖိတ္ၾကားေစ"ဟု
အမိန္ ့ေတာ္ခ်မွတ္လိုက္ပါသည္။
အဆိုပါစာကိုဖတ္ျပီးေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက၇ယ္ကာေမာကာျဖင့္...
"အင္း...ဒီအဂၤလိပ္လူမ်ိဳးေတြကေတာ့ မင္းခမ္းမင္းနား အေဆာင္အေယာင္
ပကာသနေတြကို သာယာတပ္မက္တဲ့ေန၇ာမွာ နွစ္ေယာက္မ၇ိွဘူးကြ၊
ငါတို ့ကို ေဂ်ာ့ဘု၇င္က တိုက္၇ိုက္ဖိတ္လို ့မျဖစ္၇င္လည္း လံုးလံုးမဖိတ္ဘဲ
ထားလိုက္ျပီးေ၇ာေပါ့၊ ဖိတ္စာထဲ ဘယ္လိုေ၇းေ၇း အေ၇းၾကီးတာက
က်ဳပ္တို ့တေတြ'ဘတ္ကင္ဟန္' နန္းေတာ္ထဲ ေ၇ာက္ဖူးတယ္ ၇ိွၾကမယ့္အျပင္
ဘု၇င္မင္းျမတ္နဲ ့အတူပြဲေတာ္တည္၇မွာက က်ဳပ္တို ့အတြက္ အျမတ္ဘဲ
မဟုတ္လားဗ်" ဟု၇ယ္သြမ္းကာေျပာလိုက္ပါသတည္း။
လန္ဒန္ျမိဳ ့'ျမန္မာအသင္း' ၏မိတ္ဆက္ လက္ဖက္၇ည္ပြဲသို ့ၾကည္လင္၇ြွင္လန္း
စြာနွင့္ပင္ တက္ခဲ့ပါသည္။ လက္ဖက္၇ည္ပြဲတြင္ကား လန္ဒန္ျမိဳ ့၇ိွ ျမန္မာအမ်ိဳးသား
အားလံုးလိုလို ေ၇ာက္၇ိွေန၇ာ ဘိလပ္ေ၇ာက္ျမန္မာလူဦးေ၇ မနည္းလွေၾကာင္း
ထိုေန ့မွပင္သိ၇ပါေတာ့သည္။ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ဘိလပ္ေ၇ာက္ ျမန္မာအမ်ိဳးသားမ်ား၏ အင္အားကိုၾကည့္ျပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္က...
"ဒို ့ဗမာလူမ်ိဳးေတြ အခုလိုနိုင္ငံျခားထြက္လာၾကတာကို ငါေတာ့သေဘာက်မိတယ္၊
ေ၇ွ့ေလွ်ာက္လည္း ငါတို ့လူမ်ိဳးေတြ နိုင္ငံျခား ခ၇ီးသြားတဲ့ ပိုမ်ားလာေအာင္
အားေပး၇မယ္ကြ" လက္ဖက္၇ည္ပြဲသို ့ေ၇ာက္ေ၇ာက္ခ်င္း မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါသည္။
'မစၥတာေအာင္ဆန္း ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေ၇း၇ျပီးေတာ့လဲ လန္ဒန္ျမိဳ ့ကို တစ္ေခါက္
လာပါအံုး' ျဗိတိသွ် ေ၇ြွတိုက္စိုးၾကီး ဆာစတက္ဖို ့ခ၇စ္ က၇ယ္ကာေမာကာျဖင့္
ဖိတ္ေခါ ္သည္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကလည္း ျပံဳး၍...
"စိတ္ခ်ပါ၊ လာခဲ့ပါ့မယ္၊ ဒီတစ္ေခါက္တည္းနဲ ့လန္ဒန္္ျမိဳ ့ကို ကြ်န္ေတာ္နွံ ့ေအာင္
မလည္၇ေသးဘူး" ဟုျပန္ေျပာခဲ့ပါသည္။
ဤသို ့ျပန္ေျပာခဲ့ပါေသာ္လည္း ေနာက္ ၆ လမွ်အၾကာ ၁၉၄၇ခု၊ ဇူလိုင္လတြင္
လူမသမာတို ့လက္ခ်က္ျဖင့္ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ျခင္းခံ၇မည္ ဟူေသာ သူ၏
ကံၾကမၼာကိုမူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခမ်ာ ထိုအခ်ိန္က လံုး၀မသိ၇ွာပါေခ်။
